Monument van de stilte

Toen de Duitse soldaten tijdens de Eerste Wereldoorlog door Grimde trokken, vonden de dorpsbewoners in de oude Sint-Pieterskerk een laatste rustplaats voor de gesneuvelde soldaten. De vervallen 13de-eeuwse kerk kreeg een nieuwe functie en werd zo van de sloop gered. In 2014 werd de kerk opnieuw gerestaureerd en werd ze gedoopt tot stilteplek. Een invulling die de doden eer aan doet.

De Sint-Pieterskerk van Grimde dateert uit het begin van de 13de eeuw en werd doorheen de jaren verschillende keren gerestaureerd. Het is een driebeukige kerk met een vierkante toren, een schip van drie traveeën, twee kruisbeuken en een koor. In 1850 was de kerk zo onderkomen dat de kerkgangers hun intrek in de nieuwe parochiekerk namen en de Sint-Pieterskerk verder in verval raakte.

Onder leiding van Rode Kruisvrijwilliger Léonard Reynaerts werden in 1915 de 140 gesneuvelde soldaten in de kerk begraven. In de chaos van de oorlog werden de doden in de aarden vloer begraven, nadien kregen ze een volwaardig graf in een sobere, witte natuursteen. Ieder graf wordt gesierd door de Belgische helm en een eikenblad als teken van moed en wijsheid. De graven zijn identiek, ongeacht rang of stand, en wekken hierdoor de indruk van een gemeenschappelijk graf. In 1928 kreeg de kerk een grondige restauratiebeurt. De Brusselse architect Leon Govaerts leidde de werken. Hij creëerde de indruk van een oude crypte en zorgde voor een dialoog tussen de oorspronkelijke elementen en de moderne vormgeving van de 20ste eeuw. Nieuwe glasramen, een beeldhouwwerk en bronzen deuren werden toegevoegd. De kerk en begraafplaats werd zo een volwaardig militair kerkhof.

Het is een zeldzaamheid in Europa dat een kerk wordt omgevormd tot een begraafplaats. De Necropolis werd in 2002 beschermd omwille van zijn uitzonderlijke karakter en belangrijke historische waarde. In het kader van het Interreg project ‘Onthaastingstoerisme’ (een subsidie voor grensoverschrijdende projecten tussen Vlaanderen en Nederland) kreeg de kerk in 2014 een bijkomende functie als stilteplek voor mensen die willen onthaasten of verdieping zoeken. De ontsluiting van het erfgoed en het stiltetoerisme vullen elkaar perfect aan.

Op zondag 10 september is het dubbel feest! Vlaanderen viert dan Open Monumentendag én Dag van de architectuur. Omdat hedendaagse architectuur en monumentaal erfgoed dikwijls hand in hand gaan, ontdek je op een 20-tal plekken in Vlaanderen de geslaagde combinatie tussen oude en nieuwe architectuur. Surf naar één van deze websites voor het volledige aanbod.